به گزارش روابط عمومی سازمان تات، مهدی باور، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، بیان کرد: ۴۳۰ گونه گیاهی در این استان شناسایی شده‌اند، البته بسیاری از این گیاهان در رویشگاه‌های خود به‌صورت خودرو رشد می‌کنند و در مساحت کمی از کشتزارهای استان، گیاهان دارویی به مرحله کشت درآمده است.
باور ادامه داد: خراسان شمالی رتبه سوم کشوری را در تولید زعفران، رتبه چهارم را در تولید زیره سبز دارد و جزو یکی دو استان اول در تولید گیاه دارویی با ارزش باریجه است. از سوی دیگر، این استان ظرفیت بسیار خوبی در تولید گیاهان دارویی دیگر مانند گون، کتیرا، زرشک وحشی، کاکوتی کوهی و آویشن دارد. این گیاهان به‌صورت خودرو در رویشگاه‌ها می‌رویند.
باور گفت: با این میزان پتانسیل در این استان برای تولید گیاهان دارویی، اکنون فقط در ۸۰۰۰ هکتار گیاه دارویی کشت می‌شود که از این مساحت ۴۸۰۰ هکتار مربوط به زعفران، ۲۰۰۰ هکتار زیره سبز و ۲۰۰ هکتار گل محمدی است.
اسانس‌گیری ناقص به علت به‌روز نبودن دستگاه‌های فرآوری گیاهان دارویی
معاون آموزشی مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان شمالی تاکید کرد: برای اینکه بتوان گیاهان دارویی را در این استان به مزیت اقتصادی رساند در وهله نخست باید آنها را در مزارع کشاورزی کشت کرد و در کنار آن، صنایع تبدیلی و تکمیلی و بازار فروش ایجاد کرد.
وی بیان کرد: در این استان، چند واحد فرآوری گیاهان دارویی وجود دارد، اما تکنولوژی آنها به‌روز نیست و این امر سبب می‌شود تا میزان اسانس‌گیری از گیاه دارویی کاهش یابد. این دستگاه‌ها سبب می‌شود تا توان رقابت از این تولیدکنندگان گرفته شود و هزینه تولید آنها افزایش یابد.
وی ادامه داد: صنایع تبدیلی که برای گیاهان دارویی در این استان ایجاد شده فقط برای گیاهانی مانند زعفران، گل محمدی و ... است که در حال کشت هستند و برای گیاهان خودرو در طبیعت مانند رزشک کوهی، آویشن و ... نیست.
فروش گیاهان با ارزش دارویی در کنار خیابان و عطاری
باور گفت: گیاهان دارویی که در عرصه‌های طبیعی این استان تولید می‌شوند، در کنار خیابان و عطاری‌ها به فروش می‌رسند و خام‌فروشی می‌شوند و هنوز به مرحله تجاری‌سازی نرسیده‌اند. برای اینکه به مرحله تجاری‌سازی برسند در گام اول باید بازار آن برای کشاورزان استان فراهم شود.
وی تاکید کرد: باید شرکت‌های داروسازی در استان وارد عرصه شوند و از این گیاهان دارویی، داروهای گیاهی تولید کنند تا تولید آن به مرحله انبوه برسد.
برخی گیاهان دارویی در خطرند
معاون آموزشی مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان شمالی اظهار کرد: یکی از اقداماتی که برای توسعه کشت گیاهان دارویی در استان باید انجام شود، اهلی‌سازی گیاهان دارویی خودرو در عرصه‌های منابع طبیعی است. اهلی‌سازی برخی گیاهان شروع شده و آویشن کوهی به مرحله اهلی‌سازی رسیده است. درباره گیاه پاپاریس هم در حال کار کردن هستیم. گیاه باریجه نیز تا در سطوح محدودی از مزارع کشت می‌شود، اما به‌طور کامل اهلی‌سازی نشده است.
باور بیان کرد: باید مراقب گیاهان دارویی در معرض خطر به علت بروز خشکسالی‌های پی در پی و برداشت‌های غیراصولی در طبیعت باشیم، اکنون گیاهانی مانند کاکوتی کوهی، آویشن خراسانی، گون و کتیرا و زرشک کوهی در خطرند.