به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس پروژه بررسی جنس کندو بر عملکرد کلنی های زنبور عسل در استان فارس توسط زینب امیری قنات سامان پژوهشگر عضو هیات علمی بخش تحقیقات علوم دامی این مرکز در شهرستان های کازرون و میمند استان فارس طی دو سال و نیم با هدف مطالعه بررسی میزان اثر بخشی مواد ساخت کندو و نوع کندو روی خصوصیات عملکردی، فیزیولوژیکی و رفتاری زنبور عسل و اینکه کدام ماده برای ساخت کندو ایده‌آل‌تر خواهد بود، اجرا شده است.
اگرچه تحقیقات زیادی در مورد زنبورداری در دنیا انجام شده است، اما پژوهش‌های اندکی در مورد انواع کندو و مواد کندوسازی انجام شده است که برای زنبورداری از اهمیت بالایی برخوردار است. جنس بدنه کندوها شامل چوبی لانگستروت، پلی استایرن ساده، پلی استایرن روکش دار و پلی استایرن روکش‌دار کف باز، می توانند تاثیری مستقیم بر عملکرد کلنی های زنبورعسل داشته باشد.
زنبورهای کارگر از لبه‌های قاب به قاب‌های وسطی در شب (وقتی درجه حرارت پایین است) حرکت می‌کنند و عسل ذخیره را مصرف می‌کنند و ناحیه پرورش را گرم می‌کنند بنابراین حفظ دمای داخل کندو بین ۳۳ تا ۳۶ درجه سانتی‌گراد برای کلنی‌های زنبور عسل بسیار مهم است. زمانی که دمای داخل کندو بیش از حد افزایش یابد فعالیت‌های خارج از کندو زنبورهای عسل کاهش می‌یابند. زنبور عسل از کندو خارج شده و تهویه را به منظور حمایت از ناحیه نوزادان داخل کندو از حرارت زیاد در طول روز زمانی که هوا خیلی گرم است ایجاد می‌کند.
در پروژه ذکر شده فاکتورهایی از قبیل جمعیت زنبورهای بالغ و نوزاد، تولید عسل، آرامش روی قاب، رفتار تهاجمی، متوسط حداقل دما، حداکثر دما، حداقل رطوبت و حداکثر رطوبت در کلنی‌های زنبور عسل تحت مطالعه بررسی شدند. برای اندازه گیری دما و رطوبت از دستگاه ثبت دما و رطوبت آنلاین استفاده شد. با قرار دادن سنسورهای ثبت دما و رطوبت در داخل هر نوع کندو و در محیط زنبورستان در هر ۱۵ دقیقه در طول شبانه روز دما و رطوبت ثبت شد.
نتایج نشان داد کندوهای چوبی مقاوم و طبیعی هستند، اما عایق حرارتی آنها چندان خوب نیست، کندوهای پلی‌استایرن دارای وزنی سبک و برای حمل و نقل مناسبند ولی بسیار آسیب پذیرند.برای بهبود عایق حرارتی کندوهای چوبی پیشنهاد می‌شود از روش‌هایی مثل رنگ کردن درب کندو یا ایزوله کردن درپوش کندو با گچ، پوشاندن با کارتن و یا درب کندوهای چوبی با مواد فوم از داخل عایق‌بندی شوند.
نتایج و مزاياي حاصل از به‌کارگیری اجرای این پروژه و يافته های قابل ترویج در عرصه شامل:
_ رطوبت و درجه حرارت نسبی عوامل مهم محیطی برای زنبورهای عسل هستند.
_ استفاده از کندوهای عایق شده تولید عسل را افزایش می‌دهد.
_ دما و رطوبت بالا در داخل کندو زنبورهای عسل را تهاجمی‌تر می‌کند برای مثال کندوهای پلی استایرن روکش‌دار کف باز با بیشترین رطوبت در کندو کمترین آرامش روی قاب را برای زنبورهای عسل داشت.
_ مصالح ساختمانی (چوب، پلی فوم و کامپوزیت (ترکیبی از چوب و فوم)) کندو بر روی حداکثر دما، حداقل دما، حداکثر رطوبت و حداقل رطوبت کندو موثر است.
