به گزارش روابط عمومی سازمان تات، محمدتقی احمدی در گفتگو با عصر اترک اظهار کرد: گون جزو گونه‌های گیاهی درجه یک عرصه‌های طبیعی محسوب می‌شود.
وی در ادامه عنوان کرد: در استان خراسان شمالی در حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار سطح مرتعی وجود دارد که ۶۳۰ هزار هکتار آن گون‌زار هستند.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی خاطرنشان کرد: گیاه گون، گیاهی خاردار با نیاز آبی کم در مناطق شنی، صخره‌ای و در ارتفاعات می‌روید.
وی بیان کرد: گیاه گون، دارای گونه‌های متنوعی است از جمله اینکه از گونه‌ای گون محصول کتیرا برای صنعت آرایشی و بهداشتی و از گونه‌ای دیگر از گون برای تعلیف دام بهره‌برداری می‌شوند.
احمدی گفت: به‌طورکلی گیاه گون با گونه‌های متفاوتش علاوه بر اینکه کاربردهای درمانی، صنعتی، بهداشتی و تعلیف دام را دارد همچنین در حفاظت از خاک نیز نقش بسیار ارزشمندی را ایفا می‌کند.
وی تصریح کرد: گون، بوته‌ای است که سطح خاک را می‌پوشاند و ساختار چتر گونه‌اش مانع فرسایش خاک می‌شود.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی یادآور شد: گون همچنین پرستاری برای حفاظت از نهال‌ها و حتی برخی از گونه‌های حیات‌وحش است که اگر این‌گونه گیاهی نباشد، زادآوری گیاهانی از جمله درخت ارس و زادآوری برخی از پرندگان صورت نمی‌گیرد.
بااین‌وجود، وی از وضعیت روبه‌زوال رویشگاه‌های این‌گونه گیاهی در استان ابراز نگرانی کرد.
احمدی گفت: آتش‌سوزی مراتع، معدن‌کاوی‌ها، تنش‌های محیطی متأثر از تغییر اقلیم همچنین قُرُق نشدن مراتع ییلاقی در فصل بهار که فصل رویش گون‌ها و فصل تعلیف مرتعی دام‌ها هستند، موجب شده‌اند که رویشگاه‌های گون استان در مسیر زوال پیش بروند.
وی خاطرنشان کرد: تعلیف دام در فصل بهار که فصل رویش و زایش گون‌ها در مراتع است، اجازه نمی‌دهد تا رویشگاه‌های گون در استان خود را احیا کنند
آتش غفلت بر جان گون‌زارها
حبیب بهادری نیز اظهار کرد: گون، گیاهی است که در سخت‌ترین شرایط آب‌وهوایی از جمله اینکه در نزدیکی قله کوه‌ها با اختلاف دمای بالای ۳۰ درجه سانتیگراد در شبانه‌روز که کمتر گیاهی این اختلاف دما را تاب می‌آورد، می‌روید و رشد می‌کند و جلوی فرسایش خاک بر اثر جاری‌شدن روان آب‌های سطحی در تندترین شیب‌ها را می‌گیرد.
کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی گفت: بنابراین، گون‌ها سیل‌بندهای طبیعی برای طبیعت هستند.
وی همچنین بیان کرد: گون‌ها، گیاه خاکی ای را بر جای می‌گذارند که به رشد دیگر گونه‌های گیاهی در طبیعت کمک می‌کنند.
کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی افزود: گون‌ها آشپزخانه چهارپایان، زنبورها و پناهگاه رشد فرزندان جانورانی از جمله کبک، خرگوش و روباه هستند.
وی تصریح کرد: گونه‌های مختلف گون برای بهره‌برداری در صنایع دارویی و صنعتی بسیار ارزشمند هستند.
درعین‌حال، بهادری خاطرنشان کرد: این گیاه که مقاوم به شرایط سخت آب‌وهوایی است، زمان‌هایی خاک خود را خشک و بی‌جان نشان می‌دهد و این در حالی است که زنده‌اند و زندگی‌بخش.
وی افزود: گون‌هایی که خشک شده‌اند و بر روی خاک افتاده‌اند جلوی جاری‌شدن سیلاب‌ها را می‌گیرند.
بااین‌وجود، کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی یادآور شد: گون، گیاهی است که به‌راحتی آتش می‌گیرد و در بهار و تابستان نیز ظاهری خشک دارد، متأسفانه به همین علت برخی فکر می‌کنند که می‌توانند از آن به‌عنوان سوخت استفاده کنند.
بهادری تصریح کرد: این در حالی است که گون گیاهی شگفت‌انگیز است و حیات طبیعت به آن وابسته است، بنابراین همگان باید در حفظ رویشگاه‌های گون در عرصه‌های طبیعی کوشا باشند.
نتیجه‌گیری: گون‌زارهایی که در طول دوره‌ها، پرستار طبیعت بوده‌اند، حال متأثر از علل مختلفی از جمله تغییرات اقلیمی، آتش‌سوزی مراتع، غفلت بشر در حفاظت از آنها، معدن‌کاوی‌ها و تعلیف بی‌ضابطه دام‌ها به وضعیتی دچار شدند که امروز خود به تیمارداری اورژانسی نیازمند شده‌اند.
و اگر امروز حفاظت از آنها جدی گرفته نشود قطعاً در آینده‌ای نه‌چندان دور، استان در زوال گون‌زارها و حتی ارس زارهایش با بحران سیلاب‌های مهیبی دچار خواهد شد.
زوالی که قطعاً از روی تمامی اقدامات آبخیزداری که تا به کنون در استان اجرایی شده‌اند، رد می‌شود و حیات بشری، جانوری و گیاهی را به مخاطره می‌اندازد.