به مناسبت هفته دولت، اقدامات و دستاوردهای پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری در گفتگوی رئیس پژوهشکده با خبرگزاری ایانا تشریح شد
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری، همزمان با گرامیداشت هفته دولت، دکتر سیروس آقاجانزاده رئیس پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری در گفتگویی با خبرگزاری ایانا به بیان عملکرد و دستاوردهای پژوهشی این پژوهشکده پرداخت.
دکتر سیروس آقاجانزاده ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان، رجایی و باهنر و همه شهدای دولت و با تبریک فرا رسیدن هفته دولت و روز کارمند گفت: پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری که در استان مازندران و شهر رامسر مستقر است، به‌عنوان یکی از مراکز تابعه موسسه تحقیقات علوم باغبانی و زیرمجموعه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و وزارت جهاد کشاورزی فعالیت می‌کند. این مجموعه در سال ۱۳۰۹ با عنوان «باغ فلاحت رامسر» بنیان‌گذاری شد، در سال ۱۳۳۹ به «ایستگاه تحقیقات کشاورزی» تغییر نام یافت و در ادامه، سال ۱۳۶۵ به «ایستگاه تحقیقات مرکبات» تبدیل گردید. فعالیت این ایستگاه تا سال ۱۳۷۱ زیر نظر مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر ادامه داشت. سپس در سال ۱۳۷۳ با عنوان «مرکز تحقیقات مرکبات» به‌طور مستقل کار خود را دنبال کرد و در سال ۱۳۷۶ به «مؤسسه تحقیقات مرکبات کشور» تغییر نام داد. نهایتاً در سال ۱۳۹۴ با تصویب هیأت امنای سازمان و شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، این مرکز به «پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری» ارتقا یافت و مدیریت پژوهش روی میوه‌هایی همچون انار، انجیر، زیتون و خرمالو نیز به حوزه فعالیت‌های آن اضافه شد.
به گفته دکتر آقاجانزاده، پژوهشکده در حال حاضر ۴۲ نفر پرسنل شامل ۱۵ عضو هیأت علمی و ۲۷ نفر محقق غیر هیأت علمی، نیروهای فنی، تحقیقاتی، اداری و ایستگاه‌های تابعه دارد. افزون بر این، ۱۹ نفر از اعضای هیأت علمی و محققان در ایستگاه‌های تخصصی نیمه‌گرمسیری سایر استان‌ها نیز با این پژوهشکده همکاری می‌کنند.
وی مأموریت اصلی پژوهشکده را انجام تحقیقات کاربردی برای رفع مشکلات تولید مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری عنوان کرد و بر اهمیت ارائه دستاوردهای علمی، انتقال یافته‌های پژوهشی، همکاری‌های داخلی و بین‌المللی و تولید فناوری‌های عملی در جهت بهره‌برداری جامعه هدف تأکید نمود.
دکتر آقاجانزاده ضمن اشاره به نقش اجرای طرح‌های تحقیقاتی و آموزش‌های هدفمند به باغداران، تأکید کرد این اقدامات سهم بسزایی در تولید محصول و کاهش ضایعات بدنبال داشته است.
وی بانک غنی ژرم‌پلاسم مرکبات با بیش از ۳۰۰ رقم و هیبرید، ۲۴۰ ژنوتیپ زیتون و ۷۶۲ رقم انار را از جمله ذخایر ارزشمند پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری برشمرد.
رئیس پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری در ادامه دستاوردهای اخیر را چنین برشمرد: معرفی و ایجاد دو رقم پرتقال توسرخ با نام‌های «ایرسا» و «آریا» در سال گذشته که به‌منظور افزایش کمی و کیفی میوه و تنوع بازار مرکبات کشور صورت گرفت. او افزود: در سال‌های گذشته نیز ارقام جدیدی از پرتقال، نارنگی و گریپ فروت معرفی شدند. از آن جمله معرفی چهار رقم لیموترش شامل «پارس، پرشیا، سالار و سمن» برای مقابله با بیماری جاروک قابل ذکر است. علاوه بر این، هفت رقم زیتون با نام‌های «دیره، مشکات، امین، آوان، گیلوانه، لرستان و زاگرس» متناسب با شرایط مختلف اقلیمی و خاکی کشور شناسایی و معرفی شده است.
به گفته وی، تولید هسته‌های اولیه سالم ارقام مرکبات بومی و وارداتی و همچنین تولید پیوندک و نهال سالم و اصیل مرکبات و احداث باغ مادری از اقدامات برجسته و ارزشمند این پژوهشکده است که در برنامه جایگزینی و اصلاح باغ‌های استان مازندران و کشور، گامی مهم برای ارتقای سلامت باغ‌های مرکبات کشور است.
او افزود: در زمینه کاهش ضایعات و حفظ کیفیت میوه‌های مرکبات، نتایج حاصل از طرح های پژوهشی انجام شده، کاهش ضایعات به کمتر از ۱۰ درصد را به همراه داشته است.
در بخش مدیریت تنش‌های محیطی، تدوین دستورالعمل ها و ارائه راهکارهای این پژوهشکده در کاهش خسارت آفتاب‌سوختگی، یخبندان، خشکی، گرما و غرقاب نقش موثری داشته است. اجرای طرح ملی سایه‌بان، شناسایی ارقام مقاوم به سرما و خشکی و معرفی کاربرد کائولین از جمله این دستاوردهاست.
در حوزه مدیریت آفات و بیماری‌ها نیز اقداماتی نظیر معرفی قارچکش‌ها و حشره‌کش‌های جدید، تدوین دستورالعمل های کنترل آفات مهم و استانداردسازی روش‌های تشخیص بیماری‌ها و آفات و استفاده از روغن‌های امولسیون‌شونده برای کاهش مصرف سموم اشاره کرد.
از دیگر اقدامات شاخص پژوهشکده می‌توان به افزایش بهره‌وری آب در باغات مرکبات، زیتون، انجیر و انار، مدیریت تغذیه مناسب باغات، معرفی پایه‌های متحمل به بیماری تریستزا و طراحی و راه‌اندازی بانک ژن اطلاعات ارقام و پایه‌های مرکبات ایران در قالب اپلیکیشن و وب‌سایت پژوهشکده اشاره کرد.
رئیس پژوهشکده همچنین به فعالیت‌های آموزشی و ترویجی این مرکز پرداخت و گفت: برگزاری کارگاه‌ها، روز مزرعه، هفته انتقال یافته‌ها، تولید برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، سخنرانی‌های علمی و آموزش نیروهای متخصص، نقش پررنگی در ارتقای دانش بهره‌برداران داشته است.
وی یادآور شد: انتشار پنج دستنامه تخصصی در زمینه مدیریت نهال زیتون، برداشت و فرآوری کیوی‌فروت، راهنمای تغذیه و آبیاری تاک‌های کیوی‌فروت، آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز کیوی‌فروت و همچنین کاشت، داشت و برداشت مرکبات و ساماندهی ذخایر توارثی مرکبات از مهم‌ترین اقدامات آموزشی پژوهشکده است. به گفته دکتر آقاجانزاده، تاکنون شش اپلیکیشن مرتبط با محصولات مرکبات، زیتون، انار و انجیر و ۲۴ اپلیکیشن از نشریات فنی و ترویجی تولید و منتشر شده است.
در پایان، دکتر آقاجانزاده رئیس پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری یادآور شدند که این پژوهشکده با تلاش مستمر خود توانسته است گام‌های مهمی در مسیر تحقق کشاورزی دانش‌بنیان و توسعه پایدار کشور بردارد.