برگزاری نشست تخصصی ارزیابی مخاطرات اقلیمی و راهکارهای مهار کانون‌های گردوغبار در استان سمنان

     به گزارش روابط‌عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، نشست تخصصی «ارزیابی مخاطرات اقلیمی و پدیده گردوغبار در استان سمنان» با هدف بررسی علمی وضعیت گردوغبار، شناسایی کانون‌های بحرانی و ارائه راهکارهای مدیریتی پایدار، در سالن جلسات شهید کلامی این مرکز برگزار شد. این نشست به‌صورت هم‌زمان از طریق سامانه آموزش مجازی کشاورزی (شاک) نیز برای علاقه‌مندان پخش شد.

در این نشست علمی، حمیدرضا عباسی عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، داریوش قربانیان معاون پژوهش و فناوری و ابراهیم یوسفی مبرهن رئیس بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، به ارائه یافته‌های تحقیقاتی و تحلیل ابعاد مختلف مخاطرات اقلیمی و پدیده گردوغبار در استان پرداختند.

حمیدرضا عباسی با تشریح روش‌های شناسایی کانون‌های فعال ریزگرد، به بررسی علل فعال شدن این کانون‌ها در اثر خشکسالی‌های پی‌درپی و بیابان‌زایی ناشی از فعالیت‌های انسانی پرداخت. وی تأمین حقابه‌های زیست‌محیطی، احیای پوشش گیاهی در حاشیه اراضی پست و شور، اجرای بادشکن‌های مناسب در اطراف جاده‌های خاکی و بستر رودخانه‌های خشک و تدوین برنامه‌های جامع تثبیت و مدیریت سرزمین را از مهم‌ترین راهکارهای کاهش فرسایش بادی و تولید گردوغبار برشمرد.
وی همچنین با تأکید بر رویکرد مدیریت پایدار سرزمین، نمونه‌های موفق تثبیت بیولوژیکی، عملیات فیزیکی و مکانیکی از جمله جمع‌آوری و هدایت هرزآب‌های سطحی و اقدامات مدیریتی اجراشده در کشور را تشریح کرد.

در ادامه، داریوش قربانیان با اشاره به افت محسوس منابع آب زیرزمینی، کاهش آبدهی چاه‌ها و قنوات و افزایش شوری آب، اظهار داشت: این عوامل زمینه بایر شدن اراضی کشاورزی را فراهم کرده و موجب تشدید فرسایش بادی و افزایش تولید گردوغبار در استان شده است. وی بهره‌برداری غیراصولی از مراتع، کاهش تراکم و تنوع پوشش گیاهی و فشار مضاعف بر خاک را از دیگر عوامل مؤثر در تشدید پدیده گردوغبار و شور شدن خاک عنوان کرد.

ابراهیم یوسفی مبرهن نیز با اشاره به شرایط اقلیمی استان سمنان، کاهش بارش‌های بلندمدت، افزایش میانگین دما، کاهش رطوبت نسبی و افزایش فراوانی بادهای فرساینده را از عوامل اصلی افزایش خطر طوفان‌های گردوغبار و تشدید بیابان‌زایی دانست.

وی نتایج مطالعات انجام‌شده در زمینه تحلیل عناصر اقلیمی شامل بارش، دما، تبخیر و تعرق، باد و رطوبت نسبی، بررسی شاخص خشکی و شاخص بارش استاندارد، شناسایی کانون‌های فعال فرسایش بادی، اندازه‌گیری نرخ فرسایش در نقاط حساس، برآورد شاخص طوفان گردوغبار و مستندسازی روزهای گردوغبار در استان را تشریح کرد.

در پایان این نشست، بر ضرورت تدوین و اجرای برنامه‌های مدیریتی مبتنی بر داده‌ها و شواهد علمی تأکید شد و راهکارهایی همچون احیای پوشش گیاهی، مدیریت پایدار منابع آب، تقویت طرح‌های کنترل فرسایش بادی، توسعه سامانه‌های هشدار زودهنگام گردوغبار و افزایش ماده آلی خاک، به‌عنوان مهم‌ترین اقدامات کاهش مخاطرات اقلیمی و پدیده گردوغبار در استان سمنان مورد تأکید قرار گرفت.