به‌کارگیری خطی‌کار کف‌کار در کشت مکانیزه گندم برای افزایش کارایی مصرف آب در خاک‌های شور

آقای دکتر علی رشادصدقی عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان آذربایجان شرقی با اجرای پروژه تحقیقی – ترویجی، روش کاشت گندم در داخل جویچه با خطی‌کار کف‌کار و آبیاری جویچه ای را به عنوان جایگزین مناسب برای روش کشت مرسوم که به صورت دست‌پاش و آبیاری غرقابی کرتی انجام می‌شود، در شرایط خاک‌های شور اراضی حوضه آبریز دریاچه ارومیه توصیه کردند.

کمبود آب در بخش کشاورزی منجر به پیامدهایی ازجمله افزایش شوری خاک و آب، افزایش آفات و بیماری‌های گیاهی و درنتیجه کاهش حاصلخیزی خاک، کاهش تولیدات زراعی، دامی و باغی شده که همگی زمینه را برای کاهش درآمد و افزایش فقر و مهاجرت کشاورزان فراهم می‌کنند. استفاده از راهکارهای مدیریتی برای افزایش شاخص کارایی مصرف آب در مزارع کشاورزی، یکی از گزینه‌های عملی برای مقابله با کم آبی است. هدف از این پروژه، معرفی روش کاشت بذور گندم در داخل جویچه هایی به عرض 60 سانتی‌متر با ماشین خطی کار کف‌کار و آبیاری جویچه ای به عنوان جایگزینی مناسب برای روش کشت مرسوم منطقه (بذرپاشی دستی و آبیاری غرقابی کرتی) در شرایط اراضی شور حاشیه دریاچه ارومیه بود. در خاک‌های شور، هر دو روش کاشت با خطی‌کار کف‌کار که بذور غلات مانند گندم را در داخل جویچه‌های آبیاری به صورت خطی کشت می‌کند و روش کشت مرسوم با آبیاری غرقابی، این امکان را فراهم می‌آورند تا بذور در محلی که شوری آن با آبیاری کاهش‌یافته و از رطوبت کافی برخوردار است، کشت شوند. در هر دو روش، آب تقریباً کل سطح مزرعه را می‌پوشاند با این تفاوت که در آبیاری جویچه ای با عرض شیار 60 سانتی‌متر، آبراهه‌هایی ایجاد می‌شود که باعث تسهیل و تسریع انتقال آب در مزرعه و درنتیجه کاهش زمان آبیاری می‌گردد. استفاده از روش کاشت گندم در داخل شیار آبیاری توسط خطی‌کار کف‌کار و آبیاری جویچه ای در شرایط خاک‌های شور، میزان مصرف آب را بسیار کاهش داده و به‌تبع آن کارایی مصرف آب در تولید گندم تا حدود 33 درصد افزایش یافت.