به گزارش روابط عمومی سازمان تات،  رئیس بخش آبیاری موسسه تحقیقات خاک و آب کشور در گفتگو با خبرنگار ایانا با بیان این‌که «نیاز آب»(niwr.ir)  سامانه‌ای هوشمند و یکپارچه است که با بهره‌گیری از داده‌های متنوع اقلیمی، ویژگی‌های خاک و مشخصات فیزیولوژیکی گیاه، نیاز واقعی آبی گیاهان را در بازه‌های زمانی و مکانی مختلف به‌دقت برآورد می‌کند؛ گفت: این سامانه بر پایه مدل‌های استاندارد جهانی مانند FAO-56 و الگوریتم‌های پیشرفته محاسباتی و یادگیری ماشین، قادر به تحلیل و پیش‌بینی نیاز آبی در شرایط متغیر اقلیمی و خاکی است.
رئیس بخش تحقیقات آبیاری موسسه تحقیقات خاک و آب کشور با اشاره به این‌که با کمک سامانه نیاز آب، کشاورزان، مدیران منابع آب و سیاست‌گذاران می‌توانند تصمیمات بهینه‌ای درباره زمان و مقدار آبیاری، انتخاب نوع محصول و مدیریت منابع آب اتخاذ کنند؛ افزود: از ویژگی‌های کلیدی این سامانه می‌توان به تعیین دقیق نیاز آبی گیاهان با تفکیک مکانی و زمانی، ارائه برنامه‌ریزی بهینه آبیاری مطابق با مراحل رشد گیاه، امکان اتصال به زیرساخت اتوماسیون آبیاری و پشتیبانی از تصمیم‌سازی در سطوح مزرعه تا ملی اشاره کرد.
وی ضمن بیان این‌که نیاز آبی گیاه، مقدار آبی است که گیاه برای حفظ سلامت، رشد مطلوب و عملکرد مناسب در طول دوره رشد خود نیاز دارد؛ توضیح داد: این نیاز عمدتاً وابسته به نوع گیاه، مرحله رشد، شرایط اقلیمی، خصوصیات خاک و طول دوره رشد و برای جبران تبخیر و تعرق گیاه بوده و تعیین دقیق نیاز آبی، پایه و اساس برنامه‌ریزی آبیاری علمی، طراحی شبکه‌های آبیاری، مدیریت آبیاری مزرعه و انتخاب الگوی کشت بهینه است.
ابراهیمی پاک با اشاره به این‌که در کشوری مانند ایران با محدودیت شدید منابع آب و بحران کم‌آبی، مدیریت صحیح آب اهمیت ویژه‌ای یافته است؛ گفت: آبیاری بیش از حد یا کمتر از نیاز، باعث اتلاف منابع آب، کاهش عملکرد محصول، شوری خاک و افت بهره‌وری زمین‌های زراعی می‌شود؛ بنابراین تعیین دقیق نیاز آبی که به کشاورزان امکان بیشترین بازدهی با کمترین مصرف را می‌دهد، ، ضرورتی انکارناپذیر است.
وی شرایط اقلیمی از جمله دما، رطوبت، تابش خورشید، باد و پوشش ابری را که بر میزان تبخیر و تعرق گیاه تأثیر می‌گذارند؛ از عوامل اصلی تعیین نیاز آبی گیاه معرفی کرد و گفت: نیاز آبی گیاه در مناطق گرم و خشک بیشتر و در مناطق مرطوب و خنک کمتر بوده و در ایران با تنوع اقلیمی بالا، درک دقیق نقش شرایط اقلیمی برای مدیریت پایدار منابع آب حیاتی است.
این عضو هیئت علمی با بیان این‌که برای تعیین نیاز آبی علاوه‌بر روش‌های میدانی که دقیق اما پرهزینه و زمان‌بر است؛ می‌توان از  روش‌های غیرمستقیم، مدل‌های ریاضی و نرم‌افزارهای شبیه‌سازی زراعی که امکان برآورد دقیق و مقرون‌به‌صرفه نیاز آبی را فراهم می‌کند استفاده کرد؛ گفت: فناوری‌های نوین مانند سنجش از دور، هوش مصنوعی و سامانه‌های تصمیم‌یار هوشمند نیز در این سامانه به‌کار گرفته شده‌است.
وی با اشاره به این‌که با برآورد دقیق نیاز آبی، برنامه‌ریزی بهینه آبیاری، انتخاب ترکیب کشت مناسب با منابع آب قابل برنامه‌ریزی و استفاده از روش‌های نوین آبیاری، می‌توان ضمن افزایش بهره‌وری مصرف آب، پایداری منابع آبی را حفظ کرد؛ افزود: این سامانه در جهت اجرای دقیق و هوشمند آبیاری، قابلیت اتصال مستقیم به سامانه‌های اتوماسیون آبیاری را نیز دارد.
ابراهیمی پاک گفت: در ایران طی ۶۰ سال گذشته پروژه‌های متعددی برای برآورد دقیق نیاز آبی گیاهان توسط موسسه تحقیقات خاک و آب انجام شده و نتایج سامانه «نیاز آب» به‌عنوان یکی از مهم‌ترین آن‌ها به‌صورت برخط در اختیار کشاورزان، کارشناسان و بهره‌برداران قرار گرفته است.
وی با ذکر چالش‌ها و موانع اصلی دسترسی گسترده و کارآمد به سامانه نیاز‌آب از جمله ضعف زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در مناطق روستایی، کمبود آموزش و آگاهی کشاورزان، ناهماهنگی نهادی میان دستگاه‌های مرتبط و مقاومت فرهنگی در پذیرش فناوری‌های نوین، افزود: برای رفع این مشکلات و ایفای  نقش کلیدی این سامانه در مدیریت هوشمند و پایدار منابع آب کشاورزی، توسعه زیرساخت‌های دیجیتال، آموزش‌های هدفمند، یکپارچه‌سازی نهادی، طراحی رابط‌های کاربری ساده و ارائه مشوق‌های مالی و فنی ضروری است.