دوره آموزشی حقوق آب در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان برگزار شد

    به گزارش روابط‌عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، با هدف ارتقای سطح دانش فنی کارشناسان و آشنایی آنان با سیر تاریخی، مبانی فقهی و چارچوب‌های قانونی حقوق آب در ایران دوره آموزشی تخصصی «حقوق آب» با تدریس حبیب کریمی‌پور، کارشناس بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری و مدیر مرکز رشد واحدهای فناور، در 28 آبان‌ماه ۱۴۰۴ و با حضور مدیران و کارشناسان آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان در سالن جلسات شهید کلامی مرکز برگزار شد.

مدرس دوره با مرور پیشینه مدیریت آب در ایران، به قدمت قوانین و نظام‌های سنتی آبیاری اشاره کرد و نمونه‌هایی همچون قانون حمورابی، توسعه قنوات در دوره‌های هخامنشی و ساسانی و شکل‌گیری قواعد عرفی و سنتی مرتبط با آب را تشریح نمود. وی سپس با تبیین جایگاه آب در فقه اسلامی، اصولی نظیر مباحات، حق تقدم، لاضرر، حق شفعه و ارث را از پایه‌های اصلی حقوق سنتی آب معرفی کرد و توضیح داد که این اصول تا عصر مشروطه مبنای اصلی حل‌وفصل اختلافات و تنظیم بهره‌برداری از منابع آب بوده‌اند.

در ادامه، کریمی‌پور دوره مدرن قانون‌گذاری در ایران را تشریح کرد و تحول قوانین از قانون مدنی ۱۳۰۷ تا تصویب قوانین تخصصی آب در دهه‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۴۰ را مورد بررسی قرار داد. وی با اشاره به قوانینی همچون قانون راجع به قنوات، قانون تأسیس بنگاه آبیاری، قانون حفاظت و حراست از منابع آب‌های زیرزمینی و سپس قانون ملی شدن آب (۱۳۴۷)، این دوره را نقطه عطفی در تغییر رویکرد مدیریت آب کشور دانست؛ دوره‌ای که طی آن مالکیت عمومی آب تثبیت شد و مدیریت منابع آبی به‌طور رسمی در اختیار دولت قرار گرفت.

او همچنین قانون توزیع عادلانه آب (۱۳۶۱) را یکی از اساسی‌ترین قوانین پس از انقلاب عنوان کرد و افزود که این قانون با وجود گذشت بیش از چهار دهه همچنان مبنای اصلی ساختار حقوقی و اجرایی مدیریت آب در کشور است.

کریمی‌پور در بخش دیگری از سخنان خود ضمن بررسی نقاط قوت و ضعف قوانین مختلف و پیامدهای اجرایی آن‌ها، به برخی چالش‌های امروز کشور در حوزه حکمرانی آب اشاره کرد. وی افزایش برداشت از منابع زیرزمینی، نبود مدیریت یکپارچه مبتنی بر حوضه آبریز، پراکندگی قوانین و نیاز به تدوین قانون جامع آب را از مهم‌ترین مسائل نیازمند توجه جدی برشمرد. او تأکید کرد که آینده مدیریت پایدار منابع آب ایران وابسته به ایجاد ساختاری یکپارچه، علمی و هماهنگ میان دستگاه‌های اجرایی و بهره‌برداران است.

این دوره آموزشی با پرسش و پاسخ تخصصی و تبادل‌نظر میان کارشناسان و مدرس پایان یافت.