در راستای طرح جهاد میدانی؛
برگزاری کارگاه آموزشی دام سبک‌وسنگین برای دامداران دشت آزادگان
به گزارش روابط‌عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، صبح یکشنبه ۱۶ شهریورماه، در راستای اجرای طرح «جهاد میدانی» و باهدف آگاهی‌بخشی و انتقال‌یافته‌های ترویجی با حضور محققان این مرکز «کارگاه آموزشی دام سبک‌وسنگین» برای دامداران مجتمع دامپروری جلیزی شهرستان دشت آزادگان برگزار شد و دستاوردهای علمی در حوزه‌های اصلاح نژاد و تغذیه دام ارائه شد.
مدیریت همخونی؛ چالشی بزرگ در گله‌های کوچک
در این کارگاه آموزشی بهاره طاهری دزفولی، عضو هیئت‌علمی بخش تحقیقات علوم دامی مرکز تحقیقات، به مشکلات رایج در سیستم‌های پرورش روستایی و عشایری دام پرداخت و اظهار داشت: کوچک بودن اندازه گله‌ها، عدم کنترل جفتگیری، تعویض دیرهنگام قوچ‌ها و استفاده از قوچ‌های متولدشده در همان گله، از مهم‌ترین عوامل افزایش همخونی و در نتیجه کاهش عملکرد تولید و تولیدمثل گله‌هاست.
وی با اشاره به نتایج پژوهشی روی ۱۰۰ گله در خوزستان که نشان‌دهنده میزان بالای همخونی است، افزود: نگهداری طولانی‌مدت قوچ‌ها در گله، احتمال جفتگیری آنها با خویشاوندان نزدیک را افزایش داده و به‌تدریج باعث کاهش بقا، افزایش نقایص ژنتیکی و افت بازده می‌شود.
راهکارهای عملی برای کاهش همخونی
در این دوره، راهکارهای عملی برای بهبود مدیریت گله ارائه شد که از جمله آنها می‌توان به استفاده از سیستم جفتگیری چرخشی بین گله‌های یک روستا و «تعویض قوچ‌ها هر دو سال یکبار» اشاره کرد.
همچنین تأکید شد بهترین سن برای استفاده از قوچ‌ها در جفتگیری بین ۲ تا ۶ سالگی است و اوج عملکرد تولیدمثلی آنها در ۴ سالگی رخ می‌دهد؛ بنابراین توصیه می‌شود در هر گله، یک تا دو رأس قوچ ۴ساله نگهداری شود.
بهینه‌سازی تغذیه دام
عزیز کردونی، دیگر محقق بخش علوم دامی حاضر در این کارگاه، ضمن اشاره به گرانی منابع علوفه، به دامداران توصیه کرد برای کاهش هزینه‌های خوراک از سیلاژ ذرت در جیره دام‌ها استفاده کنند.
وی تأکید کرد: در تولید سیلاژ ذرت، پیش از پوشاندن سیلو با پلاستیک، پاشیدن یک‌لایه نازک نمک بر روی قسمت فوقانی سیلو ضروری است.
کردونی خاطرنشان کرد: این روش ساده نه‌تنها به طور مؤثری از کپک‌زدن و فساد سیلاژ در قسمت‌های سطحی جلوگیری می‌کند، بلکه موجب خوشخوراکتر شدن خوراک دام نیز می‌شود که در نهایت به افزایش مصرف خوراک و بهبود عملکرد دام منجر خواهد شد.
وی در ادامه، ضمن تشریح روش عمل‌آوری کاه با اوره گفت: بهتر است در فصول گرم سال به‌صورت محدود از کاه استفاده شود.
کردونی با ارائه راهکاری کاربردی برای بهبود کیفیت تغذیه دام، تأکید کرد: پاشیدن ملاس رقیق‌شده بر روی خوراک دام، روشی مؤثر برای خوشخوراکتر کردن آن است.
این محقق یادآور شد: دام‌ها خوراکی با حدود ۵۰ درصد رطوبت را نسبت به خوراک خشک ترجیح می‌دهند و به‌این‌ترتیب مصرف خوراک و اضافه‌وزن روزانه را افزایش داده و مدت‌زمان پرواربندی را کاهش می‌دهد.
یکی دیگر از متخصصان حاضر در این نشست، افروز شریفی، به تشریح روش‌های علمی استفاده از پسماندها و بقایای کشاورزی منطقه در تغذیه دام پرداخت
ایشان امکان استفاده از منابعی همچون غلاف و برگ درخت کهور، باگاس (تفاله نیشکر)، کاه گندم و برگ درخت خرما به‌عنوان خوراک دام تأکید کرد.
وی بهترین روش برای عمل‌آوری و افزایش ارزش غذایی بقایای خشبی مانند کاه گندم را به‌کارگیری ترکیب پودر آهک و اوره معرفی و خاطرنشان کرد: این روش که به نام «تیمار قلیایی» شناخته می‌شود، قابلیت هضم فیبرهای نامحلول موجود در این مواد را به شکل چشمگیری افزایش داده و آنها را برای مصرف دام مناسب‌تر می‌سازد.
